انجمن حسابداری ایران

چکیده

در دوره صنعتی، بهای اموال، ماشین آلات، تجهیزات و مواد خام به عنوان عناصر کارآمد واحد تجاری محسوب می­شدند. در حالیکه در عصر اطلاعات، استفاده کارآ از سرمایه فکری غالباً موفقیت یا شکست واحد تجاری را تعیین می­کند. از اینرو مطالعه نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه حسابداری سرمایه فکری از دو نظر دارای اهمیت است: اول آنکه می­توان از نتایج کار دیگران استفاده کرد و دوم اینکه می­توان مباحث جدیدی جهت واکاوی را به این حوزه اضافه نمود.

این پژوهش از نوع توصیفی(آنچه هست نه آنچه باید باشد) و با هدف ارائه چارچوب منسجم و نظامند درباره حسابداری سرمایه فکری به بررسی، طبقه بندی و تحلیل مطالعات انجام شده در این زمینه می­پردازد. هدف نهایی این تحقیق، تبیین مطالعات حسابداری سرمایه فکری در زمینه­های گوناگون و ارائه یک بانک اطلاعاتی از مجموعه مطالعات و پژوهش­های انجام شده در قالب پایان­نامه­های دانشگاهی و مقالات چاپ شده در نشریات علمی است. طبقه­بندی و تحلیل مطالعات انجام شده در طی­ سال­های 1394-1385 و بر اساس رویکرد توصیفی و تحلیل محتوای 193 پژوهش، انجام شده است.

مطالعات حسابداری سرمایه فکری به هفت دسته­ی عملکرد مالی، مدیریت، سنجش و اندازه­گیری، افشاء و گزارشگری، سرمایه اجتماعی و فرهنگی، کارآیی، یادگیری و نوآوری کارکنان و سایر موضوعات تقسیم­بندی شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که عملکرد مالی93/40%، مدیریت 18/5%، مدل­های سنجش و اندازه­گیری 25/7%، افشاء و گزارشگری مالی 22/6%، سرمایه اجتماعی و فرهنگی78/7%، کارآیی، یادگیری و نوآوری کارکنان 54/15% و سایر موضوعات 10/17% از مطالعات حسابداری سرمایه فکری را تشکیل می­دهند.

واژه­ های کلیدی:

سرمایه فکری، دارایی­های نامشهود، عملکرد مالی و سنجش و اندازه­گیری.