بورس نقشی در گرانی‌ها نداشته است/تکذیب قول تعطیلی بازار آتی سکه
دکتر علی صالح آبادی رئیس سازمان بورس در جریان بازدید از غرفه خبرگزاری فارس طی گفت و گوی تفصیلی ر خصوص ابهامات بازار آتی سکه و شایعه قول وی به وزیر مبنی بر تعطیلی این بازار، وضعیت معاملات آتی سهام و انتقاداتی که به بورس کالا مبنی بر گرانفروشی از سی وزیر صنعت مطرح شده پاسخ داد.
*دفاع تمام رئیس سازمان بورس از بازار آتی سکه
فارس: با توجه به انتقاداتی که کارشناسان نسبت به بازار آتی سکه دارند و معتقدند این بازار باید تعطیل شود نظر شما چیست؟ و آیا این انتقادات را قبول دارید؟
صالح آبادی: به طور کلی رویکرد سازمان بورس توسعه بازارهای مالی است تا از تک محصولی و معاملات اوراق خارج شویم. بنابراین به دنبال ورود ابزارهای جدید از جمله اوراق مشارکت، صکوک و معاملات آتی بودیم. معاملات آتی سکه هم درحال حاضر در بورس کالا فعال است.در ابتدا دامنه نوسان آن کمتر بود ولی به دلیل نوسانات بازار نقدی سکه و ارز دامنه نوسان افزایش یافت.
فارس: آیا قبول دارید بازار آتی بر روی بازار نقدی سکه و ارز اثر می‌گذارد؟
صالح‌آبادی: مطالعات مختلفی در خصوص اینکه آیا فیوچر سکه بر روی بازار نقد اثر می‌گذارد و یا برعکس؛ انجام شد. همچنین پایان‌نامه‌ای نیز در سطح کارشناسی ارشد با مشاوره خودم با این عنوان وجود دارد ولی در نهایت مشخص شد این بازار نقد است که بر روی بازار آتی سکه اثر می‌گذارد. در مورد ارز نیز این مسئله صدق می‌کند. بنابراین این مسئله که بازار آتی بر روی بازار نقد و ارز اثر می‌گذارد صحت ندارد.
همچنین بازار آتی بازاری شفاف است و عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین می‌کند. با توجه به همه این مسائل بازار آتی سکه ابزار مناسبی است که بانک مرکزی می‌تواند از آن به عنوان جایگزین فروش نقدی سکه استفاده کند. همچنین می‌تواند از این طریق بازار را کنترل و ابزاری برای پوشش ریسک باشد.این درحالی است که بخش عمده از بازار طلا در اختیار بخش خصوصی و مردم است.
*بازارهای طلا و سکه از هم جدا نیستند
فارس: اما برخی معتقدند بازار طلا و سکه از هم جدا هستند و بخش خصوصی برخلاف بازار طلا در بازار سکه امکان تولید ندارد.چون انحصار ضرب سکه در دست بانک مرکزی است، نظر شما در این باره چیست؟
صالح آبادی: بازار طلا و ارز از هم جدا هستند ولی طلا و سکه فرقی ندارند. موافق تفاوت این دو بازار نیستم. در خصوص ارز بخش مهمی از این بازار دست بانک مرکزی است ولی در بازار طلا بخش خصوصی بسیار فعال بوده و درست است که ضرب سکه در اختیار و انحصار بانک مرکزی است اما میلیون‌ها سکه در اختیار مردم است که در حال حاضر خرید و فروش می‌شود.
همچنین درسال جاری چند میلیون سکه در بازار وارد شد. اگر میزان این سکه‌ها را با تعداد سکه‌هایی که در بازار آتی معامله شده مقایسه کنیم می‌فهمیم حجم معاملات آتی سکه پایین‌تر از آن بوده است. همچنین در حال حاضر بسیاری از معامله‌گران بازار طلا در معاملات آتی حضور دارند.
* تکذیب شایعه قول تعطیلی بازارآتی سکه به وزیر اقتصاد
فارس: صحبت‌هایی در خصوص قول شما به وزیر در دی ماه سال گذشته مبنی بر حذف و تعطیلی بازار آتی سکه مطرح شده آیا این قول صحت دارد؟
صالح آبادی: به هیچ وجه صحت ندارد، بنده هیچ قولی برای تعطیلی این بازار نداده‌ام و آن را تکذیب می کنم. یک بازار برای رونق و پیشرفت خود چند سال تلاش می‌کند و بازار آتی سکه نیز چند سال طول کشید تا توانست به این نقطه برسد، بنابراین نباید انگیزه سرمایه‌گذاران را سرکوب کرد.
وقتی سال گذشته بازار فارکس به دلیل خروج سرمایه‌ها از کشور بسته شد بازار جایگزینی برای سرمایه‌گذاران فارکس وجود نداشت. بنابراین قرار شد بازارهایی در داخل تأسیس شود تا سرمایه‌گذاران در راستای ضوابط خاص از آن استفاده کنند. هر بازاری به مرور اعتماد مردم را به خود جلب می‌کند.
*دلیل عدم رونق بازار آتی سهام
فارس: چرا بازار آتی سهام همانند آتی سکه رونق ندارد ؟
صالح آبادی: معاملات آتی سهام و سکه با یکدیگر متفاوت است. در معاملات آتی سهام از نظر نرم‌افزاری مشکلاتی وجود داشت. زیرا نرم‌افزار بورس برای معاملات سهام و با آن رویکرد طراحی شده بود و نمی‌توانست آتی سهام را پوشش دهد ولی در حال حاضر این مشکلات برطرف شده است.
* واکنش به مواضع وزیر صنعت
فارس: با توجه به اینکه مدتی پیش غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت انتقاداتی نسبت به بورس کالا مبنی بر گرانفروشی داشت، نظر شما در این خصوص چیست و آیا قبول دارید بورس کالا در گرانی برخی محصولات نقش داشته است؟
صالح آبادی: بنده معتقدم بورس کالا نقشی در گرانی‌ها نداشته است. زیرا این بازار محل کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا است و اگر مشکلی در خارج از بورس وجود داشته باشد با عرضه آن در بورس کالا این مشکلات نمایش داده می‌شود، بنابراین این مسئله باعث شده بورس کالا مقصر شناخته شود. جلسات متعددی با وزارت صنعت، معدن و تجارت طی هفته‌های گذشته داشتیم . هفته‌های آینده نیز این جلسات ادامه دارد و معتقدم این مسائل با تعامل حل می‌شود.
فارس:از نظر شما در بورس کالا چه عواملی در افزایش قیمت‌ها مؤثر است؟
صالح آبادی:میزان تقاضا و نیاز شرکت‌ها در سیستم بهین‌یاب مشخص شده و در خصوص پروانه‌ها و مجوز خرید هر شرکت از بورس کالا در این سیستم مشخص است ولی برخی از شرکت‌ها با توجه به داشتن پروانه، میزان تولیدات آنها مشخص نیست،بنابراین لازم است سیستم بهین‌یاب بازبینی و تقاضاها واقعی تر شود.
نکته بعدی وضعیت بازار ارز است . وقتی نرخ ارز در بازار افزایش یافت به تناسب آن قیمت برخی محصولات نیز رشد کرد. بنابراین این مسئله ربطی به بورس کالا ندارد، همچنین برخی شرکت‌ها نیز به میزان تعهدات عرضه خود در بورس کالا عمل نمی‌کنند. بنابراین چنین شرکت‌هایی خود به خود از بورس کالا خذف می شوند و سازمان حمایت برای آنها قیمت تعیین می کند. علاوه بر دو موردی که ذکر شد باید به کمبود برخی کالاهای نیز اشاره کرد که باید از طریق صادرات این مشکل حل شود.
