انجمن حسابداری ایران

سالهاست که گزارشهاي حسابرسي بانکها در ايران مشروط مي باشد . عواملی که موجب مشروط شدن اين گزارشها شده متعدد و متنوع است. اين عوامل از جنبه هاي مختلف قابل مطالعه است . در اين تحقيق ، تاثير عوامل سودآوری و کيفيت داراييهای بانکها بر ايجاد شرط، ارزيابی و تغييرات تعداد شرطها در طول زمان در اثر تداوم حسابرسيهای سالانه بررسی می‌‌شود .
برای ارزيابی تاثير عوامل سودآوری بر ايجاد شروط از نسبتهای سودآوری و برای ارزيابی تاثير کيفيت داراييها از نسبتهای وضعيت مالی استفاده شده است. روند تعداد شرطها درطول زمان نيز به عنوان نشانه تاثير حسابرسی بر چگونگی تهيه و ارائه صورتهای مالی بانکها درنظر گرفته شده است.
جهت انجام تحقيق، صورتهاي مالي و گزارشهاي حسابرسي ده بانك دولتي براي دوره پنج ساله از 1384-1380 گردآوری و نسبتهاي بازده سرمايه و بازده داراييها از بين نسبتهای سودآوری و نسبتهای تسهيلات اعطايي به سپرده ها و تسهيلات اعطايي به داراييها و حقوق صاحبان سهام به داراييها از نسبتهای وضعيت مالی (کيفيت داراييها) محاسبه ‌شد. رابطه بين نسبتهای مزبور با تعداد شرطها در مورد يکايک بانکهای مورد مطالعه از طريق رگرسيون چند متغيره آزمون شد. سپس رابطه بين تعداد شرطها و نسبتهای مزبور در مورد کليه بانکهای مورد مطالعه با استفاده از روش آماری Pool data آزمون شد. تعداد شرطهای گزارشهای هر يک از بانکها و تعداد شرطهای مجموع بانکها در طول زمان نيز از طريق آمار توصيفی در يک سری زمانی مورد بررسی قرار گرفت.
نتايج بدست آمده از آزمونها و بررسيهای مزبور حاکی از اين است که :
 وجود رابطه معنادار بين تعداد بندهای شرط و نسبتهای سودآوری چه در مورد يکايک بانکها (به استثنای بانک ملت) و چه در مورد کل بانکها تاييد نشد.
 وجود رابطه معنادار بين تعداد بندهای شرط و نسبتهای وضعيت مالی (کيفيت داراييها) چه در مورد يکايک بانکها و چه در مورد کل بانکها تاييد نشد.
 تعداد بندهای شرط درسالهای مورد مطالعه در يکايک بانکها و در کل بانکها در نوسان ولی بطور کلی کاهش داشته است که در مجموع از تاثير حسابرسيهای سالانه بر بهبود نسبی صورتهای مالی حکايت دارد.